Verounico(-di-fueio-d'ourtigo)
Veronica urticifolia
Plantaginaceae Scrophulariaceae
Nom en français : Véronique à feuilles d'ortie.
Descripcioun :Aquesto verounico trachis en mato dins li bos fres de mountagno mejano. Si fueio óupousado, un pau en triangle, soun pulèu grando (3 à 10 cm), dentado e sènso pecou, dounon d'èr à-n-aquéli de l'ourtigo. Lis enflourejado porton de pichòti flour roso emé de petalo pelouso.
Usanço :De recerco an mounstra d'interessanto prouprieta anti-bateriano e pèr lucha contro d'ùni cancer. Èi peréu vulneràri (sougno li plago) e astringènto (remèdi pèr ressara).
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Veronica
Famiho : Plantaginaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 700 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Bos fres
- Faio
- Prado à rousèu
- Roucas umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Cèntre-Éuropo
Ref. sc. : Veronica urticifolia Jacq., 1773
Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )